Bạo lực học đường là hành vi ngược đãi, đánh đập, bạo hành; làm tổn hại đến sức khỏe, thân thể; sỉ nhục, lăng mạ đến danh dự và nhân phẩm; tẩy chay, cô lập, ruồng rẫy và những hành động gây ảnh hưởng nặng nề tới sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn học trong các cơ sở giáo dục.

Khi "đùa giỡn" trở thành đánh nhau

Phần lớn các trường hợp bạo lực học đường ở tiểu học đều xuất phát từ những trò đùa giỡn của học sinh. Dù vậy, đa phần giáo viên, phụ huynh đều bỏ qua và không để tâm nhiều đến các hành vi bạo lực của trẻ, bởi lẽ, họ cho rằng tất cả chỉ đơn thuần là một trò đùa giỡn.

Nhận thấy em mình là bé L.M (học lớp 3 tại một trường tiểu học ở Bạc Liêu) có dấu hiệu bị bạo lực học đường, nữ sinh viên L.T.V, Trường ĐH Quốc tế, ĐH Quốc gia TP.HCM, kể: "Khi phát hiện bé có những vết bầm trên cơ thể, gia đình có nói bé báo với giáo viên nhưng giáo viên cho là bọn nhỏ chỉ chơi đùa nên bỏ qua mà không có bất kỳ biện pháp răn đe hay nhắc nhở nào. Khi thấy cơ thể bé ngày càng có nhiều vết bầm hơn, gia đình nhận thức được sự nghiêm trọng của vấn đề và tới gặp giáo viên phản ánh".

P.N (sinh viên năm 2, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM) kể: "Trường tiểu học mà tôi đã học ở tỉnh Đồng Nai thường có tình trạng các bạn có học võ ỷ thế biết võ nên đe dọa, bắt nạt các bạn yếu thế. Việc học sinh đánh nhau bị thương, chảy máu thường xảy ra. Thời học cấp 1, có lần, tôi bị khoảng 5 người khóa trên đánh giữa sân trường. Thậm chí, tôi còn bị tạt nước, bị nhổ nước bọt lên người".

Còn N.M.N.L, sinh viên năm 2 Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, cho biết em gái mình học lớp 4 tại một trường tiểu học ở Trà Vinh bị bạn cô lập vì xích mích, mâu thuẫn khi chơi cùng nhau.

T.N (sinh viên năm 3, Trường ĐH FPT TP.HCM) cũng thường xuyên bị bạn bè bắt nạt lúc còn học tiểu học. Không thể chịu đựng lâu hơn, về sau nam sinh đã phản kháng và dùng bạo lực để bảo vệ bản thân.

Ngoài những trường hợp trên, bạo lực học đường ở tiểu học còn thể hiện ở một số hành vi khác của trẻ như bắt nạt, sai khiến bạn mua quà bánh hoặc hăm dọa để bạn làm bài, chép bài hộ…

Nạn nhân bị "bạo lực hóa" trở thành "kẻ bạo lực"

Vì không quá để tâm đến những hành vi bạo lực của trẻ, giáo viên thường không có biện pháp xử lý thích đáng. Một số trẻ bị bạo lực ức chế khi phải chịu nhiều tác động về thể xác và tinh thần đã phản kháng dẫn đến ẩu đả gây nhiều hậu quả khác. Từ đó, nạn nhân lại vô tình hóa "kẻ bạo lực".

Từng là nạn nhân của bạo lực học đường, sinh viên D.B của một trường ĐH tại TP.HCM kể: "Lúc tiểu học, có lần tôi chơi trò chơi với bạn trong lớp, mọi chuyện vẫn diễn ra bình thường nhưng đến khi tôi thắng thì các bạn không công nhận mà mang một bạn to con ra để đe dọa. Sau đó, các bạn còn lấy dụng cụ học tập của tôi chuyền qua lại để trêu ghẹo, không trả lại cho tôi. Qua vài lần bị bắt nạt, vì quá ức chế nên tôi đã đánh nhau, ẩu đả với bạn khiến bạn bị thương chảy máu".

Bên cạnh nguyên nhân khách quan trên, trẻ còn có xu hướng "bạo lực hóa" bởi cách giáo dục từ gia đình và môi trường sống và tiếp xúc.

Nghi vấn bạo lực học đường tại Trường THCS và THPT Bình Long (An Giang): Đang chờ cơ quan công an xác minh làm rõ

(PLVN) - Tại Trường THCS và THPT Bình Long (huyện Châu Phú, tỉnh An Giang) vừa xảy ra 2 vụ bạo lực học đường, đang chờ cơ quan công an xác minh làm rõ.

Trao đổi với PLVN, Hiệu trưởng Ngô Ngọc Phi xác nhận thông tin trên, cho hay các phụ huynh đều đã trình báo công an và đang chờ điều tra làm rõ.

Theo ông Phi, khoảng 12h40 ngày 7/11 trước khi vào tiết học thứ nhất thì xảy ra vụ đánh nhau giữa một học sinh lớp 10 và một học sinh khác ngay trong lớp học. Trường có hệ thống camera nhưng do các em đánh nhau trong lớp nên không giám sát được. Hiện nhà trường đang xác minh sự việc cụ thể, mời phụ huynh trao đổi, cho các em viết tường trình, cam kết. Trước phản ánh của phụ huynh về vấn đề đã báo cho giáo viên chủ nhiệm biết trước việc con mình bị bạn học cùng lớp hăm dọa, đòi đánh; phía trường yêu cầu giáo viên tường trình, xem xét trách nhiệm của giáo viên.

Gần hai tuần sau, ngày 26/11 tiếp tục xảy ra một vụ đánh nhau giữa người ngoài trường với học sinh lớp 10 của trường. Theo ông Phi, sự việc xảy ra ngoài khuôn viên trường, cụ thể là gần cổng trường khi các em tan học về.

Quan điểm của trường là tích cực phối hợp giáo viên chủ nhiệm, gia đình học sinh để thăm hỏi, theo dõi tình hình sức khỏe của các em. Việc xử lý trách nhiệm của các em sẽ làm đúng theo quy định. “Trường đang chờ kết quả từ phía công an”, Hiệu trưởng Phi cho hay.

Trao đổi với PLVN, bà Trần Thị Ngọc Diễm, Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết đã nắm thông tin và yêu cầu trường báo cáo cụ thể. “Trước mắt cần thăm hỏi, chăm lo sức khỏe, tinh thần cho các em để các em yên tâm đi học. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với ngành chức năng tại địa phương làm rõ sự việc”, bà Diễm nói.

Trước đó, phản ánh đến PLVN, ông Nguyễn Văn Tâm (ngụ xã Bình Long, huyện Châu Phú) cho biết, ngày 7/11 con gái ông bị bạn học đánh bị thương ở vùng cổ, đau nhức đầu, trầy xước cơ thể. Theo ông Tâm, trước đây nhóm học sinh này bị cho là đã đe dọa đòi đánh con ông. Biết được sự việc, ông đã thông báo cho giáo viên chủ nhiệm. “Tôi cho rằng cần xác định trách nhiệm của giáo viên và nhà trường; có động thái răn đe, ngăn chặn kịp thời các hành vi bạo lực học đường hay không dù phụ huynh đã phản ánh?”, ông Tâm nói.

Không thể khẳng định bạo lực học đường không xảy ra ở độ tuổi nhỏ

Trả lời phóng viên Báo Thanh Niên, thạc sĩ Phạm Thanh Tuấn, thành viên Hội đồng chuyên môn giáo dục công dân, Sở GD-ĐT TP.HCM, tổ phó chuyên môn giáo dục công dân Q.10, cho biết,  tuổi dậy thì (phổ biến ở bậc THCS, THPT) là giai đoạn thường xảy ra bạo lực học đường. Tuy vậy, không có cơ sở để khẳng định bạo lực học đường không xảy ra ở cấp học nhỏ hơn. "Nếu có sự tiếp nhận thông tin từ các hành vi tiêu cực (nếp sống gia đình, phim ảnh…) thì xu hướng bạo lực ở học sinh tiểu học vẫn có thể xảy ra", thạc sĩ Tuấn nói.

Học sinh đánh nhau ở quán trà sữa tại TP.HCM

Nhằm đẩy lùi vấn nạn bạo lực học đường, thạc sĩ Tuấn khẳng định, sự định hướng và giáo dục tích cực từ phía nhà trường và gia đình là rất quan trọng và cấp thiết. "Giáo viên cần quan tâm, theo dõi tình hình học sinh trong lớp, phối hợp với gia đình và nhà trường hỗ trợ kịp thời cho học sinh. Có biện pháp can ngăn, giáo dục kịp thời đối với những học sinh có xu hướng bạo lực. Đặc biệt, gia đình, bố mẹ cần tạo môi trường sống lành mạnh cho con cái và phối hợp chặt chẽ với nhà trường, giáo viên chủ nhiệm để kịp thời nắm bắt tình hình học tập của con em mình tại trường học", thạc sĩ Tuấn nhấn mạnh.